اریک برن" معتقد است که ما برای حفظ سلامت جسمی و روانی خود، نیاز به تحریک‌های جسمی و عاطفی داریم و برای اثبات این مدعا به نتایج آزمایش‌هایی استناد می‌کند. از جمله به آزمایشی که در آن دو گروه از نوزادان را در شرایط مشابهی نگهداری می‌کردند با این تفاوت که یکی از این دو گروه مورد محبت و در آغوش گرفته شدن بیشتری قرار داشتند. گروهی از نوزادان که بیشتر در آغوش گرفته می‌شد کمتر در معرض اختلالات روانی و جسمی قرار داشت. یا در آزمایشی دیگر دو گروه از موش‌های آزمایشگاهی در شرایط مشابهی نگهداری می‌شدند با این تفاوت که به یکی از این دو گروه هر روز شک الکتریکی داده می‌شد، در حالیکه گروه دیگر از هر نوع محرک و تماس با موش‌های دیگر محروم بود. پس از چند هفته گروهی که تحت تأثیر شک قرار داشتند به وضوح سالم‌تر از گروه دیگر بودند. "برن" از این مشاهدات نتیجه می‌گیرد که موجودات زنده برای زنده ماندن نیازمند پاسخ دادن به "عطش محرک" خود هستند.

"نوازش" در TA به هر عملی گفته می‌شود که جنبه‌ی "به جا آوردن حضور دیگری" داشته باشد. هر عملی که به نوعی نشاندهنده‌ی این موضوع باشد که ما متوجه حضور فرد مقابل شده‌ایم. به این ترتیب تمام روابط متقابل ما با یکدیگر تبادل نوازش محسوب می‌شود. وقتی شما به کسی سلام می‌کنید، یک نوازش کلامی به او داده‌اید و وقتی او با سر جواب شما را می‌دهد، یک نوازش به شما داده است. نوازش‌ها می‌توانند کلامی یا غیر کلامی، مثبت یا منفی، شرطی یا غیر شرطی باشند.                     

 

نوازش‌های غیر کلامی می‌توانند شامل دست دادن، لگد زدن، سر تکان دادن، دست تکان دادن، در آغوش گرفتن و ... باشند.

نوازش مثبت، نوازشی است که فرد گیرنده از گرفتن آن احساس خوبی پیدا کند. و در مقابل نوازش منفی نوازشی است که گیرنده با گرفتن آن احساس بدی پیدا می‌کند. به راحتی می‌توانید لیستی از نوازش‌هایی را که دوست دارید دریافت کنید (برای شما مثبت هستند) و نوازش‌هایی که دوست ندارید دریافت کنید (برای شما منفی هستند) تهیه کنید. نکته‌ی مهم این است که مثبت یا منفی بودن یک نوازش کاملاً بستگی به احساس گیرنده دارد. ممکن است فردی از گرفتن نوازشی که به نظر شما کاملاً یک نوازش مثبت است احساس بدی پیدا کند.

نوازش شرطی، نوازشی است که در مقابل کاری که انجام می‌دهید، دریافت می‌کنید اما نوازش غیر شرطی به آنچه هستید مربوط می‌شود. به عنوان مثال این چهار جمله را در نظر بگیرید:

شرطی مثبت: کار خیلی خوبی انجام دادی.
غیر شرطی مثبت: از آشنایی با آدم فهمیده‌ای مثل شما واقعاً خوشحالم.
شرطی منفی: من از این لباسی که پوشیدی خوشم نمیاد.
غیرشرطی منفی: تو نفرت انگیز هستی.

و حالا مهمترین نکته در بحث نوازش: شاید به نظر بیاید که همه‌ی ما به دنبال کسب نوازش‌های مثبت هستیم و در مقابل از دریافت نوازش‌های منفی اجتناب می‌کنیم. اما متأسفانه واقعیت چیز دیگریست. اصلی که ما بر اساس آن رفتار کرده‌ایم این است که هر نوازشی (چه مثبت چه منفی) بهتر از نبود آن است. (موش‌های آزمایشگاهی را به خاطر بیاورید) ما هم مانند آن موش‌ها ترجیح می‌دهیم شک الکتریکی (نوازش منفی) دریافت کنیم تا اینکه هیچ نوازشی دریافت نکنیم. ممکن است در دوران کودکی و نوزادی زمان‌هایی که از دریافت نوازش مثبت محروم می‌شدیم دست به کارهایی زده باشیم تا حداقل نوازش منفی دریافت کنیم. و ممکن است امروز در زندگی بزرگسالی نیز همچنان به دریافت این نوازش‌های منفی ادامه دهیم. در واقع ما یاد می‌گیریم کاری که منجر به دریافت نوازش شده است را بیشتر انجام دهیم. حال ممکن است علاوه بر رفتارهایی که نوازش مثبت برای ما به همراه می‌آورد رفتارهایی که نوازش منفی به همراه داشته است نیز تقویت کرده باشیم.

همین اصل ساده می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. زمانی که نوازش مثبت کافی دریافت نمی‌کنید متوجه تلاش خود برای کسب نوازش منفی باشید و از آن اجتناب کنید.

از بلاگ مثبت من

نوشته شده در چهارشنبه 88/2/30ساعت 4:2 صبح توسط سمیرا موسوی نظرات ( ) | |