این مقاله به تقابل میان پرسونا و سایه از دیدگاه کارل گوستاو یونگ اشاره دارد.

واژه ی پرسونا، به صورتکی گفته می شود که بازیگران به چهره می زدند تا چهره یا نقشی متفاوت متفاوت را به تماشاگران نشان دهند. یونگ این واژه را با همین معنا به کار برده است. پرسونا، نقاب و صورتکی اجتماعی و القا شده از سوی جامعه است. بدین معنا که ما با اتخاذ رفتارها و گرایش های خاصی، پاسخگوی نیازهای موقعیت ها و افراد متفاوت می باشیم.

آدمیان در زندگی نقش های بسیاری بازی می کنند و صورتک هایی بر چهره می زنند. لذا استفاده از صورتک امری عادی تلقی می شود. این زمانی زیان آور می شود که شخص تنها نقش بازی نکند بلکه به نقش تبدیل شود. در نتیجه" من" همان صورتک می شود و سایر جنبه های شخصیت مجال رشد نمی یابند و فرد به سلامت روان نمی رسد. چنین اشخاصی معمولا در حدود میانسالی درمی یابند که همه عمر، خویشتن را فریفته اند.

شخصیت ناسالم، خود را همراه دیگران می فریبد. ولی انسان سالم می داند چه هنگام نقش بازی کند و در همان حال طبیعت راستین خویش را می شناسد. هدف شخصیت سالم، صورتک زدایی و فراهم آوردن امکان رشد برای دیگر جنبه های شخصیت است.

سایه، نقطه ی مقابل پرسونا است. مجموعه ی تمایلات، عواطف و گرایش های مردود و سرکوب شده که در رویاهای ما به شکلی ناخوشایند تجسم پیدا می کند.در واقع سیمای تاریک ماست و اگر بخواهیم با دیگران کنار بیاییم، باید آنرا رام کنیم. سایه ضرورتا خصلتی کودکانه دارد. زیرا از فرآیند بلوغ، تحصیل و یادگیری دور مانده. سایه یک خطر بالقوه برای شخصیت است. سایه تصدیق نشده و نادیده گرفته شده، قوی تر و خودسرتر از پرسونایی ست که وجودش مورد قبول است.هر فردی سایه ای دارد. و سایه، محصول عواطف واپس رانده شده ایست که به ناخودآگاه تعلق دارد.

در ناخودآگاه نیروی دیگری نیز یافت می شود که یونگ آن را انگاره می نامد. انگاره عنصر زنانه در مردان و عنصر مردانه را در زنان به وجود می آورد. به عنصر زنانه در مردان آنیما و به عنصر مردانه در زنان آنیموس اطلاق میشود.

یونگ بنا را بر این می گذارد که در مردان اندیشه و در زنان احساس غلبه دارد. در نتیجه آنیما را با عملکرد احساس و آنیموس را با عملکرد تفکر مرتبط میداند .

اهمیت آنیما و آنیموس برای سلامت روان در این است که هر دو باید بیان شوند. مردان خصایص زنانه خود و زنان ویژگی های مردانه خود را همراه با خصوصیات جنس خود بروز دهد.

به نظر یونگ تنها خصیصه ای که سلامت روان را تحلیل می برد عقیم گذاردن رشد و بیان تمامی جنبه های شخصیت است.

آنیما، آنیموس، پرسونا و سایه همگی به نا خودآگاه جمعی و به بیان یونگ کهن الگو تعلق دارند. کهن الگوها محصول تاریخ زندگانی شخصی افراد نیستند، بلکه خصلتی فراگیر داشته در همه انسانها حضور دارند.

کهن الگوها ، ایفاگر نقش های متعددی در زندگی ما هستند، نه تنها در چگونگی شکل گیری تجربیات آگاهانه تاثیر می گذارند، بلکه به اشکال مختلف در رویاها، اوهام و تخیلات ما ظاهر می شوند.

نوشته شده در دوشنبه 87/3/13ساعت 5:56 عصر توسط بهاره عباسیان نظرات ( ) | |