خودباوری یا خودپسندی؟

به طور خلاصه، خودباوری عبارت است از این که خود را فردی شایسته رویارویی با مسائل و مشکلات زندگی و نیز لایق شادی ها و موفقیت ها بدانیم، یعنی خودباوری از دو جزء تشکیل شده: قسمت اول که کارآمدی شخصی نامیده می شود و به این معناست که به توانایی خود برای یاد گرفتن، انتخاب کردن و تصمیم گیری مناسب اعتماد و اطمینان داریم و جزو دوم یا عزت نفس، بدین مفهوم است که موفقیت، دوستی، احترام، عشق، شاد بودن و رضایت را حق خود بدانیم.

روان شناسان معتقدند خودباوری برای رشد و تکامل متعامل و سالم انسان بسیار ضروری است و بدون خودباوری، رشد روانشناختی در مراحل اولیه متوقف می شود.

بدون خودباوری فرد حالت شخص بیگانه ای دارد که در منزل کسی دیگر زندگی می کند. او نمی داند چه چیزی را انتخاب کند یا چه تصمیمی بگیرد و وقتی کسی از اهالی منزل او را دوست بدارد یا به او احترام بگذارد، گمان می کند این دوست داشتن و احترام متعلق به او نیست، بلکه متعلق به کس دیگر است و او لایق آن نیست نوعی حالت بلاتکلیفی و خود نبودن به اوست دست می دهد و به همین دلیل است که برای کسانی که خودباوری پایینی دارند مشکلات زندگی مثل غول وحشت آوری جلوه می کند یا انعطاف پذیری آنها در برابر مشکلات بشدت کم است و اغلب به جای آن که به دنبال کسب موفقیت و کامیابی باشند تنها تلاششان این است که از درد و رنج فرار کنند.

 خودباوری، خودباوری پایین

افرادی با خودباوری پایین، اغلب نیاز دارند خود را برای دیگران اثبات کنند. آنها به نوعی زندگی مکانیکی و ناآگاهانه تن می دهند تا خود حقیقی شان را فراموش کنند. آرزوهای آنها کوچک و پیش پاافتاده است و مدام از خود می پرسند چرا اصلا زنده اند و به چه دردی می خورند.

افرادی که خودباوری بالا دارند برای مبارزه در جهت رسیدن به اهداف و مقابله با مشکلات آماده اند و پس از شکست هم سریع تر خود را بازیافته و انرژی لازم برای آغاز دوباره را به دست می آورند. آنها صادق تر و روراست تر و در روابط سازگارترند و چون عقاید خود را ارزشمند می دانند از ابراز آنها واهمه ندارند و به روابطی مبهم و همراه با دورویی و حیله رو نمی آورند.